Ieder bedrijf dat wel eens een vacature heeft kent het probleem: de bedrijfscultuur omschrijven. Je wil sollicitanten laten kennismaken met je bedrijf en ze aanzetten tot actie. Een inkijkje in jouw bedrijf draagt daaraan bij. Maar hoe doe je dit? Welke elementen licht je uit? En wat is een bedrijfscultuur nu eigenlijk precies?
Helaas bestaan er weinig concepten zo abstract als de bedrijfscultuur. Sterker nog, kijkend naar het aantal adjectieven dat gebruikt wordt om de gemiddelde bedrijfscultuur te omschrijven, kampen veel bedrijven tegenwoordig met een stevige identiteitscrisis. Opgesmukt met beschrijvende woorden, die tegelijkertijd alle inspanningen om te verduidelijken tenietdoen, is bedrijfscultuur het mysterie van onze hedendaagse maatschappij geworden.
Het bedrijfssprookje
“Onze cultuur is…casual, inspirerend, innovatief, verheffend, persoonlijk en, niet te vergeten, creatief” — Willy Wonka’s fabriek is waarschijnlijk het enige dat recht doet aan deze omschrijving van een bedrijfscultuur. Een fictieve cultuur. Een gelijksoortige omschrijving pronkt echter met enige regelmaat op de websites van ambitieuze bedrijven. Over de lat hoog leggen gesproken. Maar waarom? Verwacht deze maatschappij dat ieder bedrijf de ultieme bedrijfscultuur heeft en is een lange doch cryptische omschrijving daarom simpelweg een poging om te voldoen aan deze verwachting? Waarschijnlijk niet. Het is aannemelijker dat het samenvatten van een bedrijfscultuur in een paar woorden gewoon heel erg moeilijk is.
Toch wordt er tegenwoordig verlangd van bedrijven dat ze op hun website in ieder geval een korte alinea wijden aan de interne cultuur. Dat dit verlangen vervolgens beantwoord wordt met een abstracte tekst vol bijvoeglijke naamwoorden is niet verwonderlijk, maar wel vervelend als je op zoek bent naar een baan. Dus hoe zorg je ervoor dat sollicitanten wél overtuigd worden van een baan bij jouw bedrijf omdat de bedrijfscultuur ze zo aanspreekt? Door te begrijpen wat bedrijfscultuur inhoudt, de cultuur van jouw bedrijf te bepalen en dit helder te communiceren.
Bedrijfscultuur definiëren
Om erachter te komen wat bedrijfscultuur precies is, moet je ook snappen wat het vooral niet is. Ietwat paradoxaal, maar wel effectief. Als jij snapt wat bedrijfscultuur niet is, kun je ook achterhalen of jouw bedrijf zich daadwerkelijk bewust is van de cultuur of dat je een cultuur hebt die simpelweg het onbewuste product is van de besluitvorming.
Het is verleidelijk om te denken dat bedrijfscultuur getypeerd wordt door het aantal pingpongtafels, gratis lunches en pizza-avonden, maar dat wordt het niet. Niet gek natuurlijk dat je als bedrijf deze voordelen noemt als onderdeel van je bedrijfscultuur, ze zijn namelijk concreet. Tastbaar. Iedereen snapt het concept van een pingpongtafel. Helaas zijn het niet meer dan leuke arbeidsvoorwaarden of extra’s. Ze definiëren niet de cultuur — ze bestaan vanwege de cultuur.
Dus als bedrijfscultuur niet het lijstje met voordelen is, wat is het dan wel?
Bedrijfscultuur is vaak geen bewuste keuze. Het is eerder het effect van de keuzes die binnen het bedrijf gemaakt worden; welk type mensen je aanneemt, welke successen je viert, hoe je teambuilding aanmoedigt of hoe je omgaat met tegenspoed. Het product van deze beslissingen is cultuur.
Neem als voorbeeld een start-up die erop gebrand is de komende jaren flink te groeien. Ze staan te springen om hun stempel op de markt te drukken en de ambities zijn torenhoog. Ze weten dat hun vakgebied jong is en vertrouwen daarom niet op de ervaring van hun medewerkers. In plaats daarvan proberen ze jong talent aan te trekken dat bereid is energie en commitment te steken in het bedrijf in ruil voor precies hetzelfde: een energieke omgeving bij een werkgever die zich inzet voor hun persoonlijke groei. Waarschijnlijk staat er ergens in het kantoor wel een pingpongtafel, maar deze definiëert de cultuur niet. Wat deze startup definieert is de focus op persoonlijke ontwikkeling en de keuze om bewust minder ervaren mensen aan te nemen — om zo een plek te bieden waar talent vorm kan krijgen. Een ‘startup-cultuur’ zegt daarom zoveel als het zijn van een bedrijf dat nieuw is in de markt en daarom volop aan het experimenteren is om voet aan de grond te krijgen. De daadwerkelijke cultuur wordt gedefinieerd door hoe ze dit proces aanpakken.
Sollicitanten hebben vaak niet de luxe om het besluitvormingsproces binnen jouw bedrijf tot in detail te analyseren. Wel kun je ze de mogelijkheid bieden om op basis van jouw (online) bedrijfsuitingen een idee te krijgen.
Bedrijfscultuur bepalen
Het allerbelangrijkste om te onthouden wanneer je de bedrijfscultuur van jouw organisatie probeert te achterhalen, is dat deze cultuur onlosmakelijk verbonden is met mensen. De voorwaarde voor het bestaan van een bedrijfscultuur is namelijk een groep mensen. Jouw strategie voor het communiceren van de bedrijfscultuur kan dan ook niet zonder gesprekken met de medewerkers. Gebruik dit contact om je onder te dompelen in de échte cultuur op de werkvloer. Stel vragen. Observeer.
De kleine dingen kunnen het verschil maken. Wanneer er een sollicitatiegesprek plaatsvindt binnen je bedrijf, wie zitten er dan aan tafel? Laat je de interne recruiter het gesprek voeren of zorg je dat de desbetreffende manager aansluit? Zorg je ervoor dat een sollicitant ook een gesprek heeft met een directe collega waar hij of zij in de functie veel mee te maken krijgt? De keuzes die jij hierin maakt vertellen een sollicitant heel veel over de structuur binnen jouw organisatie, en daarmee over de bedrijfscultuur. Als er tijdens het sollicitatieproces bijvoorbeeld ruimte is voor een kennismakingsgesprek met een toekomstige directe collega, kan een sollicitant hieruit opmaken dat alle lagen van het bedrijf betrokken worden bij het proces en dat zijn of haar gevoel bij de baan en het bedrijf serieus wordt genomen.
Een sollicitant zal bovendien waarschijnlijk vragen stellen over jullie cultuur. Neem bijvoorbeeld de manier waarop er beloond wordt — wordt er gebruikgemaakt van individuele beloningen of team rewards? En wat is de aard van deze beloningen — geld, kennis, vrijheid? Onthoud de propositie van je bedrijf en de cultuur, en zorg ervoor dat je naar waarheid antwoord geeft. In hoeverre ben je vrij om betekenis en invulling te geven aan je eigen werk? Kun je je blijven ontwikkelen door extra trainingen? De antwoorden op zulke vragen maken het plaatje steeds duidelijker. Ook kunnen de vragen en antwoorden je inzicht geven in elementen van je bedrijfscultuur die je graag anders zou willen zien. Hier kun je vervolgens energie op zetten om een volgende keer wél een antwoord te kunnen geven waar je trots op bent.
Image is alles
Jouw bedrijfswebsite is de perfecte plek om een globaal idee te scheppen van de cultuur die heerst binnen de muren van de business. Een organisatie die trots is op haar werknemers en het werk dat ze leveren, wil dit laten zien door middel van foto’s. En terecht. De foto’s op je bedrijfswebsite kunnen daarom soms antwoorden geven op vragen van sollicitanten voordat ze solliciteren. Bovendien laten de foto’s die je kiest ook huidige werknemers zien dat er vertrouwen is in hun kunnen en dat jij trots bent op hun bijdrage aan het bedrijf.
Als je foto’s plaatst op je bedrijfswebsite, gebruik dan zoveel mogelijk originele foto’s en pluk niet te veel van een stockfoto-website. Sollicitanten, maar ook klanten, hebben snel door wanneer een foto niet de realiteit weergeeft — en een snelle Google Image search geeft honderd procent zekerheid. Met originele foto’s daarentegen schep je vertrouwen, bied je transparantie en laat je creativiteit zien. Let er ook op dat je jouw foto’s luchtig houdt. Een leuk gesprek en fijne sfeer in scène zetten voor een foto is mogelijk tot op zekere hoogte — maar als de medewerkers op de foto’s er echt geen zin in hebben, kun je dit van de gezichten aflezen. Wanneer ze het wél naar hun zin hebben, is dit nog beter te zien.
Manage je reviews
Klantenservice is een belangrijk onderdeel van de doelstelling van ieder bedrijf. Het is eveneens een goede graadmeter voor de interne cultuur. Een klantenservicebeleid is namelijk vaak een afspiegeling van hoe je bedrijf met eigen werknemers omgaat. Als het klantenservicebeleid helemaal op orde is – gericht op vriendelijke, aandachtige en gerichte service – is de kans groot dat dit een positieve invloed heeft op het werknemersbeleid. Reviews van jouw klanten geven dus inzicht in de normen en waarden van je bedrijf. Daarom is het belangrijk dat je hier grip op houdt.
Uiteraard kan het af en toe gebeuren dat je een negatieve review ontvangt. Geen nood, ook hier kun je een positieve draai aan geven. Door in gesprek te gaan, een fout toe te geven en oplossingen te bieden, laat je zien dat er binnen jouw bedrijf ruimte is voor vallen en opstaan.
Ook reviews van werknemers zijn ontzettend belangrijk voor het uitdragen van je bedrijfscultuur. Zij ervaren deze cultuur namelijk dagelijks, bewust en onbewust. Op websites als Glassdoor kunnen werknemers een werkgever beoordelen, maar ook indirecte ‘beoordelingen’ als personeelsverloop of werknemersbetrokkenheid zeggen veel over de interne cultuur. Van deze reviews kun je bovendien veel leren. Onthoud wel dat een hoog verlooppercentage niet automatisch betekent dat de bedrijfscultuur binnen jouw organisatie niet in orde is. Jouw bedrijf kan bijvoorbeeld een goede springplank zijn voor starters en hier veel op inspelen, waardoor verloop geïnterpreteerd kan worden als doorstroom van talent dat klaargestoomd wordt voor de arbeidsmarkt. Een dynamische werkomgeving is hier overigens wel een vereiste voor; een bedrijf met een hoog verlooppercentage en een logge structuur kampt zeer waarschijnlijk wél met een slechte cultuur.
Op welke manier je ook probeert de bedrijfscultuur van jouw organisatie op de kaart te zetten, zorg ervoor dat het strookt met de werkelijkheid. Wanneer een sollicitant heeft gesolliciteerd en daadwerkelijk op gesprek komt, zal de teleurstelling des te groter zijn wanneer de (online) identiteit niet de werkelijkheid weergeeft.
Waarom bedrijfscultuur belangrijk is
Om je werk echt optimaal uit te kunnen voeren en er plezier in te houden is waardering af en toe best belangrijk. Het werk zelf moet natuurlijk uitdagend en leuk zijn, maar een prettige bedrijfscultuur met mensen die jou liggen is zonder twijfel even essentieel.
Daarom is het belangrijk om je als bedrijf goed en eerlijk te presenteren naar de buitenwereld. Zo vinden de juiste mensen – mensen die passen bij jouw bedrijf – een plek binnen jouw organisatie en verstevig je jouw positieve bedrijfscultuur. Over dertig jaar zijn het waarschijnlijk de cultuur en de mensen die medewerkers zich nog herinneren en trots op terugkijken — niet de pingpongtafels.
Meer weten over hoe een positieve bedrijfscultuur bij kan dragen aan jouw wervingsstrategie? We denken graag met je mee!
